ریسک های بیمه در اقتصاد سبز

توجه به محیط زیست و گرایش به سوی اقتصاد با کربن صفر به سرعت در حال گسترش است. به ترتیبی
که در برخی کشور ها شاخص های زیست محیطی و کاهش کربن به عنوان معیارهای مهم در ترازنامه های
مالی جای داده شد ه اند. جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان امضاکننده پیمان پاریس که یک میثاق
جهانی درباره حفظ اقلیم است، نشان داده که در سطح حکومتی متوجه تغییر شرایط فعالیت اقتصادی
است، از این منظر صنایع لازم است خود را با شرایط پیش رو منطبق سازند. در این میان صنعت بیمه
به عنوان یک صنعت مادر و زیربنایی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای آشنایی با تلاش صنعت
بیمه در رابطه با محیط زیست مصاحبه ای ترتیب داده ایم با رضا اسدی احمدآباد، کارگزاری رسمی بیمه
نفت و انرژی که در ادامه ملاحظه می کنید.

توسعه اقتصاد سبز و پایدار نیازمند شناسایی ریسک های جدید و سرمایه گذاری های گسترده جدید است. صنعت بیمه چگونه می تواند در این شرایط ایفای نقش کند؟

صنعت بیمه به عنوان یک صنعت پویا در عرصه اقتصاد همواره حامی طرح های مهم اقتصادی بوده و در همین جهت و در راستای مسئولیت اجتماعی خود با حمایت عملی از طرح های توسعه اقتصاد سبز و پایدار به طرق مختلف می تواند ایفای نقش نماید. یکی از روش های حمایت عملی صنعت بیمه از پروژه های اقتصاد سبز، سرمایه گذاری مستقیم در پروژه های مذکور از طریق بکارگیری منابع مالی خود براساس ضوابط و مقررات بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران است و از طرف دیگر با شناسایی ریسک های نوظهور در فعالیت ها و پروژه های مرتبط با اقتصاد سبز می تواند با طراحی بیمه نامه های متناسب با ریسک های مذکور از سرمایه های سرمایه گذاران این حوزه صیانت نماید. علاوه بر این موارد، شرکت های بیمه می توانند با ارائه بیمه نامه های متناسب و خاص ازجمله بیمه نامه های اعتباری و یا بیمه نوسان ارز اطمینان و امنیت خاطر تامین کنندگان منابع مالی را فراهم و زمینه لازم را جهت مشارکت بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری از طریق ارائه تسهیلات مالی به سرمایه گذاران در حوزه پروژه های اقتصاد سبز فراهم نماید.
خوشبختانه هم اکنون صنعت بیمه به واسطه بهره مندی از نیروهای خلاق و نوآور پیشگام در حوزه فعالیت های خلاقانه ازجمله پروژه های زیست محیطی است.

با افزایش گرمایش زمین و روند سریع تغییرات اقلیمی در جهان چه تغییراتی در ریسک های تحت پوشش صنعت بیمه ایجاد می شود. در این زمینه چه تهدیدات و چه فرصت هایی برای صنعت بیمه وجود دارد؟

در دهه های اخیر گرمایش زمین باعث ایجاد پدیده تغییر اقلیم شده است و این پدیده موجب افزایش نوسانات دمایی، تغییر در الگوی بارش، افزایش طغیان دریاچه ها و دریاها و افزایش فراوانی وقوع مخاطرات فاجعه آمیز از قبیل سونامی یا فرونشست ناشی از خشکسالی شده است، این اتفاقات از یک طرف برای صنعت بیمه تهدید تلقی می گردد زیرا موجبات افزایش خسارات وارده به جوامع و صنایع مورد بیمه و در نتیجه افزایش ضریب خسارت صنعت بیمه را به دنبال دارد، همانگونه که سونامی های دهه اخیر، خسارات بسیار سنگینی را به تاسیسات دریایی و ساحلی و در نتیجه به صنعت بیمه جهانی وارد آورده و از طرف دیگر این تغییرات برای صنعت بیمه فرصت تلقی می گردد زیرا از یک سو تقاضای خرید بیمه را در مقیاس بزرگ جهانی افزایش می دهد و در نتیجه موجب افزایش ضریب نفوذ بیمه در جهان می گردد و از سوی دیگر انگیزش لازم را در صنعت بیمه جهانی به وجود می آورد تا با فعال سازی کارگروه های تخصصی بیمه ای از طریق شناخت و تحلیل عوارض ناشی از تغییر اقلیم گرمایش زمین اقدام به طراحی و تولید محصولات جدید بیمه ای متناسب با ریسک های فاجعه آمیز و نوظهور و تهیه و تدوین استانداردهای بین المللی با رویکرد تقویت فعالیت های پیش گیرانه و جبران کننده خسارت های ناشی از گرمایش زمین بنماید.

صنعت بیمه ایران چه فعالیت هایی را برای حفظ محیط زیست انجام داده است؟

صنعت بیمه به عنوان یکی از صنایع بزرگ کشور برای صیانت و حفظ محیط زیست دو نوع فعالیت را در دستور
کار خود دارد. نخستین فعالیت آن، اقدامات عام هم راستا با سیاست های کلی زیست محیطی جامعه و مسئولیت
و همگام با سایر دوست داران محیط زیست (C.S.R) اجتماعی است که ایجاد تغییرات اصلاحی و ساختاری در سازمان و فرایندهای اجرایی از قبیل الکترونیکی و دیجیتال نمودن صدور بیمه نامه و پرداخت خسارت، جایگزینی اتوماسیون اداری به جای روش سنتی، حذف کاغذ در صدور برخی از بیمه نامه ها، بهینه سازی مصرف انرژی و… است. دومین فعالیت آنکه اقدامات خاص است، ارائه بیمه نامه های متناسب با سیاست های زیست محیطی جامعه هست که از آن جمله
می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
بیمه نامه خطر آلودگی: این بیمه نامه زیان وارده به محیط زیست را که ناشی از خسارت با آسیب رسیدگی کشتی است جبران می نماید.
بیمه مسئولیت مالکین شناورها در برابر اشخاص ثالث: این بیمه نامه در کنار برقراری پوشش بیمه ای مسئولیت مالک
شناور در قبال خسارات جانی و مالی اشخاص ثالث، خطر آلودگی شناور را نیز تحت پوشش قرار می دهد.

بیمه مسئولیت شناور ناشی از خارج سازی مغروقه: این پوشش بیمه ای اقدامی پیشگیرانه و احتیاطی برای کاهش خطرات و آلودگی های تبعی زیست محیطی برای دریاها و آبزیان محسوب می شود.

بیمه مسئولیت ناشی از آلودگی های سوخت: این بیمه نامه در چارچوب آیین نامه اجرایی قانون حفاظت از دریاها و رودخانه های قابل کشتیرانی در مقابل آلودگی به نفت صادر می گردد.

بیمه جامع پلنگ و یوزپلنگ ایرانی: که در راستای صیانت از گونه نادر یوز و پلنگ ایرانی صادر می گردد.

بیمه جامع و فراگیر سازمان محیط زیست: که در راستای حمایت عملی از متولیان محیط زیست کشور اجرا می گردد.

صندوق ملی محیط زیست: این صندوق در جهت کمک به تقلیل آلاینده های زیست محیطی و جلوگیری از تخریب محیط زیست، منابع طبیعی و تنوع زیستی تاسیس شده است و می تواند از طریق شرکت های بیمه امکانات و شرایط لازم را برای بیمه کردن دام و باغات و محصولات کشاورزی در قبال خسارت ناشی از جانوران وحشی حمایت شده و در معرض خطر فراهم نمایند.

علاوه بر موارد فوق صنعت بیمه با ارائه تسهیلات بیمه ای زیر:

• صدور بیمه نامه های مورد نیاز کارخانجات و صنایعی که سیستم تصفیه استاندارد دارند با اعمال تسهیلات و تخفیفات ویژه.
• صدور بیمه نامه خودروهای هیبریدی با تخفیفات و تسهیلات ویژه.
• صدور بیمه نامه های مورد نیاز فعالان عرصه حفاظت از محیط زیست با تسهیلات و تخفیفات خاص.
• صدور بیمه نامه های مسئولیت مدنی محیط بانان با تسهیلات و تخفیفات ویژه. نقش به سزایی در حفظ محیط زیست ایفا نموده است.

صنعت بیمه ایران برای گسترش کسب و کارهای سبز چه راهکارهایی را مورد اجرا درآورده است و چه برنامه هایی برای سال های آتی دارد؟

شرکت های بیمه از چندین سال پیش همگام با پیشرفت و ظهور و بروز فناوری های نوین آهنگ مهاجرت از سیستم سنتی به سیستم دیجیتال و الکترونیکی را که مقدمه گسترش کسب وکارهای سبز در حوزه بیمه است شروع کرده و خوشبختانه هم اکنون با ایجاد پلتفرمهای مختلف در حوزه های صدور بیمه نامه و پرداخت خسارت خدمات خود را به محل کار و منازل بیمه گزاران برده و بسیاری از ترددهای زائد بیمه گزاران را که در گذشته برای خرید بیمه نامه و یا
دریافت خسارت وجود داشت حذف کرده اند و هم اکنون با رویکرد درخور تحسین بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران
به ورود استارت آپ ها به حوزه صنعت بیمه، زمینه فعالیت استارت آپ ها در این حوزه فراهم گردیده است و شرکت های بیمه هدف خود را مطابق با انقلاب صنعتی چهارم تغییر مدل کسب وکار و حرکت به سمت دیجیتال شدن قرار داده اند و پیش بینی می شود در سال های آتی شرکت های شتاب دهنده و استارت آپ های متعدد در صنعت بیمه ظهور پیدا کنند و مسیر هدایت صنعت بیمه را منطبق با سیاست های زیست محیطی به سمت دیجیتال شدن کامل هموار سازند.
شایان ذکر است این تحولات طی سال های اخیر و با ظهور و دیگر الگوهای (Aggregators) تجمیع کننده های بیمه ای
و… شرکت های بیمه را (P2P) دیجیتال نظیر همتا به همتا با فضای جدیدی از کسب وکار مواجه کرده است.